Deze website wordt u aangeboden door Adri van Kooten, keurmeester gras- en grote parkieten bij de NBvV

Menu

Bij favorieten plaatsen!

Papegaaien algemeen

Wie kent deze populaire vogels niet met hun karakteristieke kromme snavel en hun vermogen om vrijwel alle geluiden na te bootsen. Vooral dit laatste heeft er zeker toe bijgedragen dat ze zo populair zijn en door vele liefhebbers als huisdier worden gehouden.  Papegaaien komen in het wild eigenlijk alleen maar voor op het zuidelijk halfrond. Daar bewonen ze de tropische regenwouden waar ze vooral gezien worden aan de rand van bebossing en in de nabijheid van water. Kaketoes, die ook tot de papegaaien behoren, komen meer voor op open terrein, echter wel met een voorkeur voor bomen. Papegaaien hebben vier krachtige tenen waarvan de eerste en de vierde teen naar achteren wijzen. Het zijn zeer behendige klimmers. Met uitzondering van de valkparkiet gebruiken alle papegaaiachtigen hun tenen bij het eten. De geslachtsrijpheid van papegaaien is veelal afhankelijk van de omstandigheden (huisvesting en voeding) waaronder ze hun jeugd hebben doorgebracht. In het algemeen gaat de ontwikkeling en rijpheid van papegaaien in gevangenschap sneller dan in de vrije natuur. Er zijn dan ook tal van voorbeelden waarbij papegaaien in gevangenschap al na enkele jaren voor nageslacht zorgden.  De meeste papegaaien maken hun nesten in bestaande holten in bomen, termietenheuvels, rivieroevers of tussen stenen. Sommige soorten 'verbouwen' de gevonden holten, anderen nemen genoegen met wat ze vinden. Als nestmateriaal gebruiken ze veelal wat vermolmd hout of aarde wat in het nest is achtergebleven.

Forshaw (1977) onderscheidt 332 papegaaiensoorten die door hem ingedeeld worden in 3 families van de orde Psittaciformes. Deze families zijn:

• de Psittacidae (Papegaaien en parkieten)

• de Cacatuidae (kaketoes)

• de Loriidae (Lori's).  

PSITTACIDAE (Papegaaien en parkieten)

Amazonepapegaaien (Amazona spp.)

De meest gehouden Amazone papegaaien zijn: de Blauwvoorhoofd Amazone (Amazona aestiva), de Geelvoorhoofd Amazone (A. ochrocephala) en de Oranjevleugel Amazone (A. amazonica), ook wel Venuzuela Amazone genoemd. De herkomst van de Amazonepapegaaien is Midden- en Zuidamerika. De lengte van de vogels varieert van 20 tot 50 cm. De gemiddelde levensduur van een Amazone papegaai ligt tussen 20 en 70 jaar. De algehele verzorging speelt hier vaak een belangrijke rol in. Amazone papegaaien zijn op een leeftijd van 3 tot 5 jaar geslachtsrijp. Ze leggen over het algemeen tussen de 2 en 7 eieren.

Amazone papegaaien hebben een overwegend groene verenkleed met een korte staart. Het zijn over het algemeen slechte vliegers. Wanneer de vogels in broedconditie zijn worden ze lawaaierig en daarnaast agressief tegenover soortgenoten en hun verzorger. Buiten de broedperiode zijn het over het algemeen rustige vogels, die qua 'praten' de Grijze roodstaart kunnen evenaren.

Ara's (Ara spp. en Anodorhynchus spp)

Enkele bekende soorten zijn de Blauwgele Ara (Ara ararauna), de Groenvleugel Ara (A. chloroptera) en de Soldaten Ara (A. militaris). De herkomst van de Ara's  is Midden- en Zuidamerika. De lengte van de vogels varieert van 55 tot ruim 1.00 cm. (incl. staart). De gemiddelde leeftijd van een Ara bedraagt 60 jaar. Ze zijn over het algemeen op een leeftijd van 4 tot 6 jaar geslachtsrijp, dit is echter afhankelijk van de soort. Ze leggen tussen de 4 en 7 eieren. Ara's worden in het algemeen gekenmerkt door een lange staart en een grote, brede bovensnavel. Ara's hebben van nature een zeer hard stem geluid. Bij het imiteren 'praten' ze echter veelal met een gedempte stem. Ara's vragen heel veel aandacht. Willen we deze vogel als huisdier houden dan dient hier terdege rekening mee gehouden te worden. Ze kiezen meestal één persoon uit waarmee ze dan een sterke binding ontwikkelen. Wanneer de vogels in broedconditie zijn worden ze zeer agressief in het verdedigen van hun nest. In het wild gevangen (volwassen) Ara's zijn ongeschikt als huisdier. Dergelijke exemplaren zijn zeer lawaaierig en vernielzuchtig.

De Grijze Roodstaart (Psittacus erithacus)

Van deze soort komen de 'gewone' Grijze Roodstaart (Psittacus e. erithacus) en de Timneh (P. e. timneh) het meest als huisdier voor. Deze laatste is iets kleiner en donkerder dan de 'gewone Grijze Roodstaart' . Ook heeft deze ondersoort een bruinrode staart i.p.v. een rode staart. De Timneh bezit in het algemeen wat minder imiteertalent dan de 'gewone' Grijze Roodstaart.

Grijze roodstaarten komen uit West- en Midden Afrika. De gemiddelde lengte bedraagt 35 tot 40 cm. De gemiddelde levenduur van de Grijze Roodstaart ligt tussen 20 en 25 jaar met uitschieters naar 70 jaar. Ze zijn op een leeftijd van 4 tot 5 jaar geslachtsrijp. Ze leggen 3 tot 5 eieren.

Senegal papegaai (Bont Boertje)

Een andere papegaai die door veel liefhebbers wordt gehouden is de Senegalpapegaai, beter bekend als Bont Boertje bij de liefhebbers. Met zijn lengte van ca. 25 cm. is het één van de kleinere soorten papegaaien. In het wild gevangen (volwassen) bonte boertjes zijn ongeschikt als huisdier. Dergelijke exemplaren zijn zeer schuw en zijn vrijwel nooit meer mak te krijgen. Jonge handopfok Bonte Boertjes daarentegen worden zeer aanhankelijk richting hun verzorger(s). Bonte Boertjes kunnen een leeftijd bereiken die ligt tussen de 15 en 20 jaar, ouder komt echter ook voor! Ze leggen tussen de 2 en 4 eieren.

Kaketoes (Cacatuidae)

De meest voorkomende kaketoes die als huisdier worden gehouden zijn: de Grote geelkuifkaketoe (Cacatua Qalerita) en de Kleine Geelkuifkaketoe (C. sulfurea sulfurea). Daarnaast komen we ook de Oranjekuifkaketoe (C. sulfurea citrinocristata), de Rosé kaketoe, de Molukken kaketoe (C. moluccensis) en Inca kaketoe (C. leadbeateri) tegen. Kaketoes zijn er in vele uiteenlopende afmetingen. Alle kaketoes zijn in het bezit van een voor de soort karakteristieke kuif. Bij de ene soort is deze opvallender dan bij de andere. In geval van angst, opwinding en baltsen wordt de kuif recht opgezet.Typisch voor kaketoes is dat de ondersnavel breder is dan de bovensnavel. Een ander opvallend aspect is dat zowel pop als ook de man de eieren bebroeden. De herkomst van Kaketoes is Australie en de eilanden in de stille zuidzee tot de Fippijnen. Hun lengte varieert van 30 cm. tot 65 cm. Ze kunnen een leeftijd bereiken van 25 tot 45 jaar, met uitschieters tot boven de 100 jaar. Kaketoes zijn op een leeftijd van 4 - 5 jaar geslachtsrijp. Ze leggen tussen de 2 en 5 eieren, afhankelijk van de soort. In vergelijking met de Grijze Roodstaart en de Amazonepapegaaien zijn kaketoes geen al te beste sprekers. Wel zijn ze intelligent en aanhankelijk en in staat om allerlei kunstjes te leren.

Lori's (Loridae)

Lori's zijn vrijwel allemaal fel gekleurde en zeer actieve vogels. In tegenstelling tot papegaaien, kaketoes en ara's zijn het nectar-eters. Ze moeten dan ook een speciaal vloeibaar voer voorgeschoteld krijgen. Hun ontlasting is hierdoor ook veel dunner dan de voorgaande soorten. Dit maakt hun, naast hun actieve karakter, ongeschikt als kooivogel binnenshuis. Het vermogen tot immiteren is bij lories zeer gering. Hun herkomst is Australie en de eilanden in de Stille Zuidzee tot de Filippijnen. Gemiddeld zijn ze ongeveer 30 cm. groot. De gemiddelde levensduur ligt tussen de 10 en 15 jaar, ouder komt echter voor. De geslachtrijpheid is afhankelijk van de soort maar vele soorten zijn al op een leeftijd van 1 jaar geslachtsrijp. Over het algemeen leggen de meeste lori's slechts 2 eieren. Daar staat tegenover dat ze vaak het hele jaar door broeden en meerdere broedsels grootbrengen.

A. van Kooten

Copyright © 2005, Adri van Kooten, All Rights Reserved | Webdesign: Adri van Kooten