Erfelijkheidsleer - Deel 6 - Dominant en recessief

Als we verder maar heel veel nestjes van deze kruisingen zouden tellen dan blijkt de verhouding lichtgroen/blauw, 3:1 (= 75% lichtgroene tegen 25% blauwe) te zijn. Welliswaar is 75% van de jonge lichtgroene grasparkieten voor het oog lichtgroen, toch komen we er later achter dat van deze jongen slechts 25% homozygoot (= fokzuiver) lichtgroen is. De andere 50% is voor het oog wel lichtgroen, maar daarin blijkt de factor blauw verborgen aanwezig te zijn. Deze vogels zijn dus ongelijk verervend, dus niet homozygoot, maar het tegenovergestelde, namelijk heterozygoot. Wanneer we bovenstaande nu samenvatten dan kunnen we het volgende zeggen.

Homozygoot (=fokzuiver) lichtgroen X homozygoot blauw geeft 100% heterozygoot lichtgroen, maar blauw verervend. In de praktijk noemen we dergelijke vogels splitvogels. Ze zijn namelijk lichtgroen, maar split voor blauw. In "schrijftaal" geven we de splitfactor aan door middel van een schuine deelstreep. Dus een vogel die lichtgroen is en split voor de blauwe kleur schrijven we als groen/blauw.

De paring groen/blauw x groen/blauw geeft als uitkomst:

1. 25% homozygoot groen

   Dit zijn dus fokzuivere groene vogels! 

2. 50% heterozygoot groen (groen/blauw).

   Dit zijn dus zogenaamde splitvogels, groene vogels die split zijn voor blauw.

3. 25% homozygoot blauw

   Dit zijn dus fokzuivere blauwe vogels!

In de praktijk kunt u (natuurlijk) niet zien welke vogels van de 75% groene jongen heterozygoot (= ongelijk verervend), dus  in dit geval groen/blauw, zijn. Hier kunt u alleen maar achter komen via proefparingen. Uit bovenstaande zal u duidelijk geworden zijn dat de groene kleur de "baas" speelt (domineert), over de blauwe kleur. Groen is overheersend. In de verervingsleer noemen we een kleur die overheerst, in dit geval dus de groene kleur, dominant. Een kleur die zich laat overheersen, in dit geval dus de blauwe kleur, noemen we in de verervingsleer recessief.

A. van Kooten