Spijsvertering van vogels

Het oppervlak van elk zaadje wordt door deze bewerking enorm vergroot waardoor de enzymen in de verteringssappen er (nog) beter en intensiever op in kunnen werken. Door de uitzettende en samentrekkende bewegingen van de spiermaag worden ook de scherpe kiezeltjes op den duur rondgeslepen. Als dit het geval is verlaten zij het vogellichaam en moet de vogel nieuwe scherpe kiezel kunnen opnemen. Ter verduidelijking moet hier nog worden vermeld, dat grit niets met scherpe kiezel te maken heeft. Grit wordt zelf vermalen en opgelost. Door grit op te nemen komt de vogel tegemoet aan z'n mineralen behoefte. Kiezel daarentegen is totaal onverteerbaar en heeft geen enkele voedende waarde. Scherpe kiezel dient alleen als maalsteen en moet dus ook steeds voor de vogel beschikbaar zijn. In de spiermaag vindt door vermenging van het voedsel met enzymen en zoutzuur verdere afbraak plaats.
Door samentrekkende bewegingen van de spiermaag komt het voedsel in de dunne darm terecht. De dunne darm bestaat uit 3 gedeelten, te weten de twaalfvingerige darm of duodenum, jejunum en ileum. In het duodenum(5) worden een aantal enzymen afgegeven door de alvleesklier(6), die zorgen voor de afbraak van eiwitten, vetten en koolhydraten. De eiwitten moeten worden gesplitst in aminozuren alvorens ze via de darmwand door het bloed kunnen worden opgenomen. vetten worden gesplitst in vetzuren en glycerol. Koolhydraten worden gesplitst in enkelvoudige suikers (monosacchariden). In het begin van het tweede gedeelte van de dunne darm, het jejunum(7), wordt door de galblaas(8) de gal afgescheiden. In de gal bevindt zich onder andere een enzym dat zetmeel splitst in enkelvoudige suikers. In het ileum(9) wordt de gal voor een gedeelte aan de darminhoud onttrokken en naar de lever(10) getransporteerd voor hergebruik. De vermenging van verteringssappen wordt vooral ook bevorderd door niet te verteren bestanddelen, zoals ruwe celstof. Door het verstrekken van bijvoorbeeld wilgentakken, waaraan parkietachtigen  bijzonder graag knagen, kan gezorgd worden voor een voldoende hoeveelheid cellulose (ruwe celstof), en dus een goede vertering van het voedsel.
Als de enkelvoudige voedingsbestanddelen, zoals aminozuren, vetzuren en monosacchariden, door de darmwand gegaan zijn, worden ze door het bloed opgenomen. Een vogel heeft twee blinde darmen(11). Deze dienen om de ruwe celstof af te breken. Het afbreken van ruwe celstof gebeurt onder invloed van enzymen en bacteriën. De openingen van de blinde darmen bevinden zich daar waar de dunne darm overgaat in de dikke darm(12). In het algemeen is de dikke darm bij vogels vrij kort en gaat over in de cloaca(13). Vogels bezitten geen blaas en de urine wordt via de nieren(14) en ureters  (15)in de cloaca afgescheiden. De lozing van urine en faeces (ontlasting) gaat meestal samen. De faeces bestaat uit donkergekleurde producten uit de blinde darm, de minder donker gekleurde afvalstoffen uit de dikke darm en de witachtig gekleurde urinezouten.

A. van Kooten