Weergave van het begrip gekoppelde factoren.
(slechts
2 paren homologen chromosomen getekend)
In het kernlichaam ziet u twee paren chromosomen (homologen
chromosomen) getekend. De chromosomen van het ene homologenpaar
noemen we voor het gemak even A1 en A2 en dat van het andere B1 en
B2. Op beide homologenparen ziet u erfelijke factoren (= genen)
getekent, namelijk b+ en b, D+ en D, c+ en c. In chromosoom A1 ziet
u het begrip gekoppelde factoren uitgebeeld. In chromosoom A1
ziet u de erfelijke factoren b+ en D+ getekend. Deze erfelijke
factoren noemen we gekoppeld omdat ze in dezelfde chromosoom
liggen. In het homologen chromosoom A2 ziet u de erfelijke factoren
b en D getekend. Ook deze erfelijke factoren zijn aan elkaar
gekoppeld, maar echter niet aan de erfelijke factoren b+ en D+. De
erfelijke factoren b+ en D+ liggen immers in een andere chromosoom?
Gekoppelde factoren geven we in de symbolentaal (= nomenclatuur) aan
met een doorgetrokken deelstreep. In de volgende formule geeft de
deelstreep aan dat de factor D gekoppeld is aan de factor b+.
Voorbeeld van gekoppelde factoren in symbolentaal:
b+D
b+D
(Bovenstaande formule staat voor olijfgroen).
Zoals u ziet is in de symbolentaal een formule
opgebouwd uit een gedeelte boven- en een gedeelte onder de
deelstreep. U zult zich afvragen waarom dat is! Hiervoor gaan we
even terug naar het hoofdstuk over de chromosomen. In dit hoofdstuk
heeft u namelijk kunnen lezen dat de chromosomen altijd in
paren voorkomen en paarsgewijs precies gelijk aan elkaar
zijn, ze hebben dezelfde vorm en dezelfde erfelijke inhoud.
Zo'n chromosomenpaar noemen we, zo weet u nog, een homologen
chromosomenpaar. Bovenstaande betekent dat wanneer bijvoorbeeld op
het ene chromosoom van zo'n paar de erffactor b ligt, dezelfde
factor ook op de andere chromosoom van het paar ligt. In figuur 19
ziet u dit afgebeeld. Bovenstaande is er daarom de reden van, dat we
in de symbolentaal de erffactoren ook in paren aangeven. Zoals uit
de formule blijkt doen we dit door de factoren, gescheiden door een
deelstreep, onder elkaar te schrijven.
A. van Kooten